BEREKETLİ VE VAKUR BİR ŞEHİR: TOKAT…
Nesibe TÜKEL
İç Anadolu’nun güneşini, sadeliğini ve derinliğini;
Karadeniz’in yağmuru, hareketliliği ve heyecanı ile birleştirmiş, bereketli ve vakur bir şehir TOKAT…
Kâdim bir şehir…
Binlerce yıllık köklü bir geçmişe mirasçı kılmıştır. Tokat’ta ticaret, sanat, tarım, üretim, musiki, ilim ve kültür yan yana boy atmış, bu güzel topraklarda onlarca medeniyet kök salmıştır.
EVLİYA ÇELEBİ’YE GÖRE TOKAT
“Bu havası hoş şehrin dört tarafında bahçe ve bostanlar içinden sular akar.
Her bağında birer köşk, havuz, fıskiyeler ve çeşitli meyveler bulunur.
Halk zevk ehlidir. Gariplerle dostturlar, kin tutmaz, hile bilmez, yumuşak huylu insanlardır.
Cami, saray, köşk ve imaretleri o kadar sağlam ve güzel olur ki buralara girenler hayran olurlar” demektedir.
Hacı Bektaş-ı Veli’nin hayırlı ve bereketli duaları ile bu eski ve tarihi şehir, “alimler konağı, fazıllar yurdu ve şairler yatağıdır.” der, Evliya Çelebi, 17. yüzyılda, Osmanlı topraklarını 40 yıldan uzun süren gezmiş ve gördüklerini Seyahatnâme adlı eserinde.
Evliya Çelebi’nin, Tokat ile alâkalı olarak yazdıkları bu kadarla da sınırlı kalmaz. Evliya Çelebi: “Evvelâ Mısır ve Bağdad’dan başka Şam, Haleb, Aymtab, Diyarbakır, Tire, Manisa ve İzmir’dir. Sekizinci büyük şehir bu Tokat şehridir.” diyerek Tokat’ın dönem içerisinde büyüklüğünü ve bu büyüklüğün içerisinde ne kadar önemli olduğunun altını çizer.
Tokat’ta sanat, ticaret ve ilim kadar maneviyatta zirve yapmıştır. Evliya Çelebi yazmış olduğu seyahatnamesinde:
“zira bu şehir halkı gayetle varlıklı kimseler olduğundan hayrata çalışıp var güçlerini harcayarak Allah yolunda imaret ederler. O yüzden bu şehir günden güne büyük şehir olmadadır. Hatta kara ve deniz gezginleri içinde bu yeryüzü yedi iklim sayıldığında, bu Tokat şehri yedi beldedendir. “
EKOLOJİK TARIM VE TOKAT
Tarımsal üretim için uygun arazisi, toprak şartlarının ürün çeşitliliğine, ikinci ürün ve kışlık sebze yetiştiriciliğine imkân tanıyan ekolojik yapısı, ülke içinde büyüklük açısından 34. sırada yer alan ve 230 metre ile 1500 metre rakımları arasında farklı yüksekliklerdeki tarım alanları, 3 farklı iklim kuşağında çeşitli bitkisel üretim (İç Anadolu iklimi, Orta Karadeniz iklimi, Doğu Anadolu iklimi) Tarım ürünlerinin pazarlanmasında kolaylık sağlayan kara, hava ve demiryolu ulaşım imkânları ile bu konuda ülke genelinde önde gelen illerden bir tanesidir, TOKAT.
Sayısal verilere ve istatistiklere baktığımızda ise:
-Ülke içindeki bitkisel üretim sıralamasında ilk 10’da yer alan 10 ürünü bulunmaktadır.
-Üzüm (şaraplık) ve dolmalık biber 3. sırada,
-Kuru soğan, taze barbunya fasuye ve taze fasülye 5. sırada,
-Sofralık domates ve tütün 6. sırada,
-Vişne 7. sırada,
-Yağlık ayçiçeği ve şeker pancarında 8. sırada yer almaktadır.
GEN KAYNAĞI TOKAT
Markalaşmış gen kaynağı tarım ürünlerine gelince:
-kuşburnu, bağ yaprağı, madımak, domates, biber, vişne.
ORGANİK TARIMA ELVERİŞLİ ALANLAR:
Tokat Merkez,
Pazar,
Turhal,
Niksar,
Erbaa İlçelerinde 2. ürün elde edilen bitkisel üretim şeker mısır, patlak mısır, sanayilik patates üretimine uygun ekolojik yapı yağlı tohum üretimi için Pazar-Turhal-Zile ilçelerinde uygun alanlar.
SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR EKİM
-Sulanan alan oranın iki katına çıkacak sulama projeleri ilin tarım topraklarının 2/3’ünün sulanabilir hale gelecek.
-Organik hayvancılığın yaygınlaştırılmasına imkân sağlayan çayır ve mera alanları
-Karayaka ve Karagül Koyunu için gen kaynağı
-Göl ve göletlerinde kara ve kafes balıkçılığı için uygun alt yapı
-80.000 arılı kovana yetebilecek farklı rakımlarda flora mevcudiyeti
-Organik tarıma uygun bitkisel üretim alanları
-Tıbbi ve aromatik bitkilerin yetiştiriciliği için uygun ekolojik ortam
-İlde konusunda uzman, deneyimli kadroya sahip teşkilatların ve teknik ekipler (Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Orta Karadeniz Geçit Kuşağı İstasyonu, Sivil Toplum Örgütleri, Oda ve Birlikler)
Ülkemizin meyve ve sebze deposu, ihracat üssü, tarım şehirlerinden biridir Tokat. Tarıma dayalı sanayide potansiyeli henüz tam olarak kullanılmayan Tokat, bu alanda öncü yatırımcılarca keşfedilecek “Türkiye‟nin saklı bahçesidir…”
Küresel ısınmadan en az etkileneceği hesaplanan Tokat, inaniyorum ki en kısa zamanda planlı bir yapılanmayla tarımda süper lige çıkacaktır.
Hulâsa;
BEREKETLİ VE VAKUR ŞEHİR TOKAT sanayici ve işadamları için bereketli ve helâl kazancın kapılarını açacak yatırımcıları, ecdadı ile hasbihal yapacağı ve kucaklaşıp hasret giderecek evlatlarını TOKAT’A bekliyor.
Nesibe TÜKEL