Songül GÖKHAN / Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği
Covid-19 sağlık krizi son iki yılda hayatımızda birçok değişikliğin çok hızlı bir şekilde gerçekleşmesini sağladı. Sosyal, kültürel ve ekonomik yaşamımız üzerinde köklü değişiklikler yaşanırken iş dünyası da bu değişimlerden nasibini aldı. Hızla gelişen teknolojiler, yenilikçi çözümler iş dünyasını rekabet açısından sıkıştırırken “insan” faktörünün önemini vurguluyor.
Rekabet şartlarının ağırlaştığı, belirsizliğin ve karmaşıklığın yoğun bir şekilde yaşandığı günümüz koşullarında işletmelerin yakalayabileceği en büyük farklılık artı değer yaratabilmektir. Bu artı değeri de yaratmanın yolu çalışanlara verilen değerden geçmektedir. İşte insan kaynaklarının rolü de tam olarak bu noktada başlamaktadır. Performans, özlük işleri, personel devir hızı gibi insan kaynaklarının yerine getirmek zorunda olduğu işlerin artık daha hızlı bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu durumda da insan kaynaklarının dijitalleşmesi önem kazanmaktadır. Peki, nedir bu dijital dönüşüm? Dijital dönüşüm stratejik bir plan çerçevesinde teknolojik gelişmeler ve fırsatların iş yapış şekillerinde, iş süreçlerinde, yetkinliklerde ve iş modellerinde hızlı değişimler ve akılcı çözümlerin kullanılmasını ifade etmektedir. Peki dijitalleşme ve insan kaynakları arasındaki bağlantı nedir? Performans, devir hızı, özlük hakları, işe alım, ödüllendirme, yetenek yönetimi gibi süreçlerin daha hızlı ve kolay şekilde yapılması dijital dönüşümün gerçekleşmesi ile mümkün olmaktadır.
İşe alım ve kariyer planlarında kullanılan Wade ve Wendy, kişiselleştirilmiş insan kaynakları yönetimi örneği olarak Best Buy, Dijital İnsan kaynakları yönetimi ve Bordrolama uygulaması Hrweb, Performans yönetim uygulaması Perfx, ödüllendirme ve takdir uygulaması Thanxie, diyaloga dayalı yapay zekâ Xoi İnsan kaynaklarının dijitalleşmesine örnek olarak gösterilebilir.
Sanayi devriminin lokomotifi buhar makinesi iken dijital dönüşüm çağının lokomotifi olarak teknolojiye ek olarak Covid-19 salgını saymak yanlış olmayacaktır. Salgının da zorunlu kıldığı uzaktan çalışma ve hibrit çalışma gibi yeni çalışma modelleri dijital dönüşümü bir zorunluluk haline getirmiştir. Dijital dönüşüm, işin yapısını ve iş yeri kavramının değişiklik yaratırken Covid-19 sağlık krizinden en çok etkilenen sektörlerden biri olan turizm sektöründe de sanal müzeler, akıllı oteller, Qr kodlu menüler, akıllı robotlar gibi farklı uygulamalar ortaya çıkmaktadır.
Turizm sektörü bir yandan dijital dönüşüme uyum sağlamaya çalışırken bir yandan da nitelikli personellerini kaybetme tehlikesi yüz yüze kalmaktadır.Bu bağlamda insan kaynaklarının dijitalleşmesi ile işletmenin devir hızı net bir şekilde çok hızlı şekilde görülmesi oldukça önem kazanmaktadır. Dijital dönüşümün işletmelerin insan kaynakları uygulamalarına getireceği kolaylık ve hızla işletmeler yetenek havuzları hakkında net bilgilere sahip olabilecektir.
İşletmelerde dijital dönüşümün gerçekleşmesi ve fayda sağlaması şirket çalışanlarının çabaları sonucu olacaktır. Bu bağlamda insan kaynakları yöneticilerine çok fazla iş düşmektedir. İnsan kaynaklarında dijital dönüşüm İK yönetiminin dijital ortama aktarılmasından çok daha fazlasını ifade etmektedir. İnsan kaynakları uygulamalarında dijital dönüşüm daha köklü değişiklikleri gerektirmektedir. Eski ve etkinliğini yitirmiş sistemlerin yerine bulut sistemlerinin kullanıldığı yeni teknolojiler ile donatılmış sistemlerin kullanılması gerekmektedir. Bulut tabanlı sistemler, aplikasyonlar, yapay zekâ, vaka çalışmaları ve insan kaynakları için gerekli araçların dijital dönüşüm içerisinde yer alması gerekmektedir
Covid-19 sürecinde sanallaşan insan kaynakları uygulamalarının kalıcı hale gelmesi beklenmediktedir. İşletmelerin dijital dönüşüme uyum sağlaması için İK yöneticilerinin güncel gelişmeleri yakından takip etmesi gerekmektedir. Bugünün yenilikçi uygulamalarına ve çözümlerine uyum sağlayamayan işletmelerin ne yazık ki sektörde ayakta kalması zorlaşmaktadır.
İK ‘nın dijitalleşmesi süreci çalışan deneyimlerine, kurum kültürüne, çalışan motivasyonuna ve yeni nesil ihtiyaçlara çözümler üretecek şekilde tasarlanmalıdır. İnsan kaynakları temel fonksiyonlarının yanı sıra dijital dönüşümün gerçekleştirilmesi için gerekli organizasyonun yaratılmasından sorumludur. İK yönetimi dijital dönüşüm açısından organizasyonun yetkinliğini değerlendirmeli, eksiklikleri gidermek için planlar geliştirmeli ve uygulamalıdır. İK yönetimi iş pratiklerini gözden geçirmeli, yeniden düzenlemeli ve dijital deneyime odaklanan yeni iş modelleri, işe alım ve performans yönetimini gözden geçirmeli ve dijital dönüşüme zemin hazırlamalıdır.
Son olarak bugünün koşullarında şirketler esen dijital dönüşüm rüzgârına karşı koymak yerine bu rüzgârı fırsat olarak görmeli ve bu dönüşümü hızlı bir şekilde gerçekleştirmelidir. Dijital dönüşüm geçici çözümler olmaktan kalıcı dijital dönüşüme doğru hızla ilerlemektedir. Bu bağlamda şirketlerin dijital dönüşümünde İK yönetiminin lokomotif rolü göreceği çok açıktır.
Songül GÖKHAN
İlk ve Orta Öğrenimini İzmir’de, Lisans öğrenimini 2011 yılında Balıkesir Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu Seyahat İşletmeciliği bölümünde tamamlamıştır. Yüksek Lisans öğrenimini 2017 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı’nda tamamlamıştır. 2018 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı’nda doktora eğitimine başlamıştır. Doktora eğitimine devam etmektedir. Çalışma alanları; Turizm işlemlerinde insan kaynakları yönetimi, dijitalleşme, örgütsel davranış, yönetim ve organizasyon vb.’dir
OTEL İŞLETMELERİNDE PROBLEM ÇÖZMENİN YOLLARI / ORKUN AVKAN
