Turizmde sürdürülebilirlik neden önemli?

HG Editör
Posted on Kasım 12, 2022, 12:56 pm
18 mins

Son dönemde tüm dünyaya paralel olarak ülkemizde de büyük önem kazanan ve gün geçtikçe uygulamalarıyla gelişim gösteren Sürdürülebilir Turizm hakkında Sürdürülebilir Turizm Uzmanı Canan Yılmaz ile konuştuk. Dünyada ve Türkiye’de bu konudaki çalışmaları, gelişmeleri yakından takip eden Canan Yılmaz, A’dan Z’ye konuyu, gazetemiz okurları için anlattı. Turizmde sürdürülebilirlikte ilk en önemli faktörün koruma olduğunun altını çizen Yılmaz “Sürdürülebilir turizmin gelişimi doğal alanların korunması, yenilenmesi ve ekolojik dengenin korunması ile mümkün olacaktır” dedi. 

İşte GSTC Denetçi Yetki Belgeli Sürdürülebilir Turizm Uzmanı Canan Yılmaz’dan A’dan Z’ye Sürdürülebilir Turizm hakkında merak edenlerin yanıtları:

CANAN YILMAZ

Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz “Sürdürülebilir Turizm” nedir?

Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü’ne (UNWTO) göre sürdürülebilir turizm, etkileşim içinde olduğumuz çevrenin değiştirilmeden kültürel bütünlüğü, biyolojik çeşitliliği korunarak, ziyaret edilen bölgedeki yerel halkın ve turistlerin ekonomik, sosyal gereksinimlerini karşılayacak şekilde ve gelecek kuşakların da aynı gereksinmelerini karşılayabilecekleri biçimde yönetildiği bir yaklaşım olarak tanımlanıyor.

Bir kavram olarak sürdürülebilir turizmi, “Mevcut ve gelecekteki ekonomik, sosyal ve çevresel etkileri hakkında sorumluluk alan, sadece müşterilerine değil, doğaya ve topluma da fayda sağlayan turizm” olarak da tanımlayabiliriz.

Turizmde sürdürülebilirlik neden önemli?

TURİZM, GELİŞMENİN, KALKINMANIN VE REFAHIN ANAHTARIDIR

Dünya Turizm Örgütü (UNWTO)’ya göre  “Turizm, eğlence, iş ve diğer amaçlarla art arda bir yıldan fazla olmamak üzere olağan ortamlarının dışındaki yerlere seyahat eden ve bu yerlerde kalan kişilerin faaliyetlerini kapsar.” 

Uluslararası turist varışları 2018’de %5 artarak 1,4 milyara ulaştı. (Tahminlerin 2 yıl ilerisinde), 2018 yılında uluslararası turizmden 1,7 trilyon ABD doları ihracat geliri elde edildi. UNWTO, 2030 yılına kadar uluslararası turist varışlarının 1,8 milyara ulaşacağını tahmin ediyor.

Dünya turizm örgütünün yaptığı açıklamalar neticesinde, Uluslararası turizm, 2019 yılında dünya ihracatının %7’sini ve dünya çapındaki hizmet ihracatının %30’unu temsil etmiştir 

Turizm çevresel ekonomik ve sosyal gelişimde çok önemli bir rol oynamaktadır. Son zamanlarda meydana gelen hızlı ve kitlesel gelişim, çevre kalitesini olumsuz etkilemektedir. 

Destinasyonlar arasındaki rekabet, çevresel unsurlar ile beslenen turizm sektöründe sürdürülebilirliği en önemli unsur haline getirmiştir. 

Çevresel sürdürülebilirlik söz konusu olduğunda, destinasyon taşıma kapasitesi göz ardı edilmemesi gereken bir unsur olmuştur. 

Taşıma kapasitesinin artması sonucunda doğal ve toplumsal kaynaklarda geri dönüşü olmayan tahribatlar meydana gelmektedir.

Bu nedenle turizmde amaç, kaynakların doğru kullanımı, gelişimin sürdürülebilir olması bugünkü ve gelecekteki toplumların yaşam kalitesini iyileştirmek olmalıdır. 

Sürdürülebilirliğin turizme katkısı ne olacak sizce?

ÇEVRE BİLİNCİ YÜKSEK TURİZM TALEBİ ARTIYOR

Sürdürülebilir turizm de asıl hedef  turizmin insan, toplum ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin en aza indirilerek doğal ve kültürel mirasın korunmasına, yerel ekonomiye katkı sağlanarak bölge halkı ve ziyaretçilerin yaşam kalitelerinin arttırılmasıdır.

Ülkemizde Turizmde ekonomik, kültürel, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde toplum temelli bir anlayış ile yerel ve ekonomik kalkınmaya odaklanılmasına yönelik çalışmalar yürütülüyor.

Enerjisini yenilenebilir kaynaklardan sağlayan, atık suyunu yeniden değerlendiren, her alanda enerji tasarrufuna giden tesislerin sayısı her geçen gün artıyor. 
Sürdürülebilir turizmin en önemli kriterlerinden biri, tesiste sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanımı. Örneğin Fransa’nın Korsika adasında sürdürülebilir turizm için 6MW kapasiteye sahip rüzgâr türbin santrali kullanılıyor. Türkiye kıyılarının hem güneş hem de rüzgâr enerjisi kullanımına ne kadar uygun olduğu düşünülünce, tatil yapılacak tesisin hangi enerji kaynağını kullandığını öğrenmek faydalı olabilir. Böylece tatil boyunca karbon ayak izinin artışına sınırlama getirilebilir.

Otelde kullanılan ekipmanın enerji ve su tasarrufuna göre seçilmesi de enerji tüketimini yakından ilgilendiriyor. Örneğin Dubai’de tüm binaların yeşil bina olma zorunluluğu var ki bu durum sürdürülebilir turizm açısından kuşkusuz çok olumlu. Ülkemizde henüz böyle bir zorunluluk yok Turizm sektöründe kişi başı günlük su tüketiminin 1.600 litreye yaklaştığı düşünülürse, su tasarrufunu sağlayacak her türlü uygulamaya önem verilmesi gerekiyor.

Sürdürülebilir turizmde en önemli kavramlardan biri de tarihsel, kültürel ve doğal mirasın korunması. Örneğin SİT alanı konusunda duyarsız davranan bir işletme sürdürülebilir turizm konusunda kırmızı kartı hak ediyor.

Sürdürülebilir turizm sadece tesisin kendisiyle sınırlı değil. Özellikle karbon salımının yüzde 82’sinin havayolu kaynaklı olduğu düşünülünce, uçakla yapılacak yolculukları ayrıca değerlendirmek gerekiyor. 

Dünyanın uzak bir köşesini görmek kuşkusuz heyecan verici fakat buraya giderken yapılan uzun uçak yolculuğunda ortaya çıkan karbon ayak izini de düşünmek gerekiyor. Karbon sertifikası alarak uçak yolculuklarınızın karbon ayak izini silmek, sürdürülebilir turizme uygun bir ulaşım yapmanızı sağlıyor.

En önemli seyahat nedenlerinden birinin, bozulmamış ve doğal çevre olduğu düşünüldüğünde, bu kaynakların korunması ve bu kaynakları kullanmadaki dengenin bozulmaması bir kere daha gün yüzüne çıkmıştır. 

Mevcut yapının kaldıramayacağı kanalizasyon ve çöp sorunu ve bu atıkların denize boşalmasıyla ortaya çıkan kirlilik, tarihi ve sit alanların tahribi, sosyal yaşam dengesinin bozulması, kültürel değerlerde değişiklikler gibi birçok etkiye neden olmaktadır. 

Turizmde sürdürülebilirlikte ilk en önemli faktör korumadır. Sürdürülebilir turizmin gelişimi doğal alanların korunması, yenilenmesi ve ekolojik dengenin korunması ile mümkün olacaktır. 

Son yılarda dünyada çevreye duyarlı, seçici, kültürlü, çevre bilinci yüksek turizm talebinin artması, doğal kaynakların ve çevrenin korunması yönünde bir teşvik oluşturmakta ve seyahat eden kişilerin daha fazla doğal ve yeşil alanlara yönelmesine neden olmaktadır. 

Bu niteliklere sahip turistler, kaynakların korunması ve geliştirilmesi konusunda daha duyarlı olmakta ve bu kaynaklardan daha fazla yararlanmak için bu kaynakların korunması ve geliştirilmesi gereken maliyete katlanmaya gönüllü olmaktadır.

Turizmde sürdürülebilirlik olabilmesi için sizce ne olması gerekiyor?

Turizmde sürdürülebilirlik olabimesi için; politikaların uyum ve düzenini, büyüme sınırlamalarının kabul edilirliğini ve uzun süreli bir vizyonun var olması gibi ön koşulları, planlamanın ılk safhalarında belirlemek gerekir.

Destinasyon planlamaları ve tüm yerel idarelerin aynı anda birbirine paralel çalışma yürütmesi gerekiyor. 

Sürdürülebilirlikte yer alan  4 ana unsurun, sürdürülebilir yönetim, Sosyo ekonomik sürdürülebilirlik, Kültürel sürdürülebilirlik, Çevresel sürdürülebilirliğin uygulanabilir olması gerekmektedir. 

Ve en umut verici çalışma Kültür ve Turizm bakanlığı ve TGA’nın Yeşil Turizm programı oldu. 

Son zamanlarda konusu geçen ‘Yeşil Turizm Programı’nın içeriğinden biraz bahseder misiniz?

TÜRKİYE’NİN YEŞİL TURİZM PROGRAMI “KABUL EDİLMİŞ” STATÜSÜ İLE ONAYLANDI

Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TGA pandemi döneminde sektör kuruluşları ile istişare ederek Güvenli Turizm sertifika programını uygulamaya aldı ve sektörün gelişimi için çok başarılı sonuçlar elde etti. 

T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TGA 2022 yılı başlarında Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi – Global Sustainable Tourism Council (GSTC) ile iş birliği yapılmasına dair anlaşma imzaladı.

Bu anlaşma çerçevesinde Türkiye’nin Yeşil Turizm Programı GSTC uluslararası sertifika kriterlerine göre tanındı ve “Acknowledged- kabul edilmiş” statüsü ile onaylandı.

Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması ve Avrupa Yeşil Mutabakatı’ ndan doğan yükümlülüklerinin bilincinde, Sektöre ve yatırımcılara sürdürülebilirlik uygulamalarını teşvik edecek şekilde liderlik yaparak turizmin arz kaynakları olan doğal, kültürel ve sosyal unsurlardan koruma-kullanma dengesini göz önünde bulundurarak faydalanmak ve bu unsurları riske atmadan gelişmelerini ve küresel ölçekte tanınmalarını sağlamak amaçlarıyla ve uluslararası alanda rekabetçi turizm trendlerinin yakalanması için TGA öncülüğünde sektör temsilcileri ve akademisyenlerden oluşan ekip ile 3 aşamalı olan Yeşil Turizm programını oluşturdu. Bu programda 1. Asama TR1 -turizm sektöründe sürdürülebilirlik standardının geliştirilmesine yönelik uluslararası normlarda belirleyici bir organ olan Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi (GSTC) kriterlerine uyum sağlama sürecinde geliştirilmiştir. Bu çerçevede GSTC kriterlerinin tamamı, değiştirmeksizin TR-I tarafından benimsenmiştir.

TR-I, konaklama tesisleri ve tur operatörleri için uygulanmak üzere hazırlanmıştır. Bu çerçevede TR-I, küresel ölçekte kabul gören sürdürülebilir turizm kriterleri ile Türkiye’nin sosyal ve kültürel yapısına uygun kriterleri bünyesinde barındırmaktadır. TR-I, dört ana başlık etrafında düzenlenmiştir: Sürdürülebilir yönetim; sosyo-ekonomik etkiler; kültürel etkiler ve çevresel etkiler. TR-I standartları, çeşitli ölçütler çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Türk turizm endüstrisince benimsenmesi zorunlu tutulan ilke ve uygulamaları içermektedir ve TR-I standartlarına uyum yalnızca belgede yer alan kriterler temelinde mümkün olacaktır.

GSTC’nin uluslararası sertifikasyon setinde yer alan  kriterin tamamlanması ile konaklama tesisleri Yeşil Turizm sertifikası alabileceklerdir. 

Türkiye Yeşil Turizm programı kapsamında tesisler isterlerse kademeli olarak belge başvurusunda bulunabilirler. 1. Aşama belgesi için 14 kriter belirlenmiş ve 2. Aşama belgesi için 29 kriter belirlenmiştir. 

Türkiye Yeşil Turizm Sertifikasyon Programı, gstc tarafından resmi program statüsü taşımaktadır ve tüm kriterleri sağlayarak sertifika alan tesislerin belgelerinde GSTC logosu yer alacaktır.

Bu kriterler hakkında daha fazla bilgi ve rehberliğe, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ve TGA internet sitelerinden erişilebilir. Belirli bir durum için geçerli olmadığı bir gerekçe ile gösterildiği durumlar dışında tüm kriterlerin uygulanması Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Türk turizm sektörüne zorunlu tutulmaktadır. İstisnalar ve diğer kurallar, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenerek sektör paydaşları ve tüm kamuoyu ile şeffaf şekilde paylaşılacaktır.

Denetimlerin periyodları nasıl olacak? 

Yeşil turizm programında denetimler yılda bir gerçekleştirilecek. 

Bu denetimler kimler tarafından yapılacak? 

TGA’nın bildirisine göre; Türkiye Yeşil Turizm programı denetimleri, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve TGA onayını almış, GSTC adına yetkilendirilmiş olan ASI ( Assurance Services International) tarafından akredite edilen kontrol kuruluşları ve bu kontrol kuruluşlarında çalışan akredite denetçiler tarafından yapılacaktır.

CANAN YILMAZ Kimdir?

2003 yılından beri kalite yönetim sistemleri, Gıda hijyeni ve güvenliği, iş sağlığı ve güvenliği, çevre yönetim sistemleri konusunda faaliyetler yürütmekte.

Gıda hijyeni ve güvenliği, iş sağlığı ve güvenliği, çevre yönetim sistemi, güvenli turizm konularında baş denetçilik ve haziran ayında GSTC (Küresel Sürdürülebilir Turizm Konseyi) tarafından verilen denetçi eğitimini (GSTC Auditor Training) başarıyla tamamlayarak denetçi yetkisi almış bulunmakta. 

Turizm sektöründe 2012 yılından beri çeşitli sivil toplum kuruluşları ile sektörde yer alan nitelikli personel açığı için birçok başarılı eğitim projesi gerçekleştirdi. 

10 yılı aşkın süredir Turizm sektöründe çeşitli ürün ve hizmetlerde tedarik hizmeti sunan CC tesis hizmetleri şirketinde yönetim kurulu üyesi.

Bilgi için : www.trsurdurulebilirturizm.com

https://hotelrunner.com/tr/ozellikler/otel-yonetim-sistemi?pk_campaign=hotel-gzt

Paylaşmak Güzeldir

CEVAP BIRAKIN

You must be logged in to post a comment.