Covid-19 sürecinde Turizm sektörünün personel sorunu!
Turizm; bilindiği üzere ülkemize döviz girdisi sağlayan, ödemeler dengesine ve işsizliğin azaltılmasına yönelik önemli katkıları olan, cari açığı kapatmada döviz getirici etkiye sahip en önemli sektörlerden birisidir. Hizmet odaklı olan turizm sektörü içerisinde en önemli faktör ise insandır. Dolayısıyla bu sektörde yer alan çalışanların başarısı, direkt işletmelerin performansına yansımakta ve kümülatif olarak bakıldığında sektöre çok büyük katkılar sağlamaktadır. Bu kadar kritik öneme sahip olan sektör çalışanlarının büyük bir kısmı pandemi sürecinde ya kısa çalışma ödeneğine ya da ücretsiz izne çıkarılmıştır. Bunun bir sonucu olarak yine çalışanların büyük bir kısmı işlerini kaybetmek durumunda kalmıştır. Çalışanların düşük gelir elde etmeleri ve sektörün pandemiden etkilenmesinin bir diğer sonucu olarak çalışanlar işlerine geri dönememiş, farklı sektörlere yönelmişlerdir. Bunun yanı sıra yine pandemi nedeniyle üst düzey yöneticilerin maaşlarında kesintilere gidilerek birkaç departmanda görev yapmaları istenmiş veya eksik personelle çalışmak durumunda kalmışlardır. Turistik taleplerin artış gösterdiği dönemlerde ise orta ve alt kademe çalışanlar, personel alınmadığı için ekstra çalışmak durumunda kalarak düşük maaşlar almaya devam etmişlerdir.
2020 yılı itibariyle döviz, Türk lirası karşısında yüzde 42 oranında değer kazanırken, yıl sonunda çalışanların maaşlarına bu enflasyon yansıtılmamıştır. TUİK verilerine göre turizm çalışanlarının iş kaybı geçtiğimiz yıla oranla yüzde 15 artış göstermiştir. Mc Kinsey firmasının yapmış olduğu araştırma, turizm gelirlerinin ülke ekonomisi içerisindeki payının 2022 yılında yüzde 20 oranında azalacağını, normalleşmenin ise 2023 yılı ortalarını bulabileceğini öngörmektedir. Sürecin bu şekilde devam edeceğini düşünürsek, kalifiye personel bulma ve mevcut şartlarda kalifiye personel çalıştırabilmenin çok zor olacağı bir döneme girmiş bulunuyoruz. Özellikle bu dönemde acente ve otellerin personel arayışlarını hızlandırarak kariyer.net, yenibiris.com, linkedin gibi sitelerde sürekli ilanlarını görmemiz tesadüf olmasa gerek.
Turizm sektörü çalışanlarına sahip çıkılarak çalışanlara daha iyi şartlarda çalışma ortamları sağlanması gerektiğini düşünüyorum. Sektör ve akademi işbirlikleri arttırılarak turizm eğitimi almış gençlerin sektöre dahil edilmesi gerekmektedir. Özellikle işverenlerin bu süreçte personeline sahip çıkarak onları kaybetmemesi uzun vadede kalifiye personel sorununu da ortadan kaldıracaktır. Yine bununla birlikte devletin istihdama yönelik sağladığı teşvik ve desteklere gerek acente gerekse konaklama işletmeleri için devam etmesi gerekmektedir. Turizmin en önemli öznesi olan insan faktörü olmadan, kalifiye personel ile ilgili şartlar ve imkanlar iyileştirilmeden turizmin ilerlemesi, mevcut hedeflere ulaşılabilmesi mümkün değildir.
