UBER BAHANE, RANT ŞAHANE

Deneyimli Turizmci Orhan Genceli gündemdeki UBER TAKSİ tartışmasını, Otelci gözüyle değerlendirdi… Orhan Genceli 
“Hikâyeyi bir tarafsız gözden, otelciden öğrenmek isterseniz, buyurun yazım aşağıda;”

Bizde sistem şöyle kurulur; önce sahtesi, taklidi veya illegal yöntemde rant başlar, bu en alt düzeyde başlar, daha sonra o işte paranın ve rantın olduğunu anlayan “RANT AĞALARI” olaya el atar, bunun kendi rantlarına zarar verdiğini gören başka rantçılar kendilerinin uzun zamanadır o işte ağalığını yaptıkları ve köşe başlarını tutukları resmi erkandan da birkaç ağababalarından aldıkları güç ile yeni bir iş üretmek ve geliştirmek yerine, tabi ki en kolayından olanı yapar, yeniyi yasaklatır.

UBER’i belki Türkiye’den bile başlamadan önce ilk kullananlardanım, büyük şehirlerde öncelikle tekne kiralamak için başlayıp taksi hizmetine devşirilen işte, daha kurulduğu yıldan itibaren marka değeri 50 milyar dolarlandan başladı. Türkiye’de kullananlar bilir; o zamanlar boğazdaki mekânlara tekne kiralayarak gidenler, aslında UBER’i kullanarak havalarını atıyorlardı. Benim de naçizane bu kulüplere giderken hem tekne ve hem de VIP araçlarda daha kimselerin duymadığı dönemde hava atmışlığım vardır..

NE OLDU DA BÖYLE OLDU?

Önce masumane başladı, teknelerden sonra tek VIP aracı olanlar hızlı bir şekilde duydu ve duyurdu, ardından sisteme dahil oldular. Bunu duyan taksi şoförleri yıllardır plaka sahiplerinin insafsızca sömürüsünden kurtulmak için, parası olanlar ve kredi ile araç alanlar sisteme dahil oldular. Her şey iyi gidiyordu, sisteme girmeler makul sayıdaydı ve küçük serzenişler dışında önemli olaylar olmadı.

TAA Kİ,

Üyeler artık havaalanı transferlerinde kullanmaya başlayana kadar. O zamanlar havaalanı transferleri Havaalanı Taksileri ve TÜRSAB’a üye olan, camında TURSAB logosu taşıyan ve yüklü aidat ödeyen, dolaysı ile yüklü transfer paraları alan VIP araçlar ile yapılıyordu. Nitekim ara ara 1500 TL gibi ara ara basına yansıyan haksız kazançlar olmasına rağmen aşırı tepkiler olmadıkça TURSAB çokta tınlamıyordu.  Sonra bu UBER’ciler çoğalmaya ve bu havaalanı pastasından önemli pay almaya başladılar. Bunu duyan o zamanki TURSAB yönetiminin ağaları olaya el attı ve havaalanına giren UBER’cilere (Hem sürücü hem de yolcuya) yüklü cezalar yazdırdılar. Sonra gerek kendi şirketlerine, gerekse yeni üye olanların kullanmasına ses çıkarmadılar. Öyle ya aidatlarını ödüyorlardı ya.

Ne oldu? Bu kez o masum UBER’deki küçük yatırımcılar havaalanına giremeyince mecburen ya şirket kurup TURSAB’a haraç ödediler yada şirketi olan TURSAB acentelerine kayıt olup onlara haraç ödediler.

Yani RANT AĞALARI olaya el attı. Olay aslında haraç ödenerek legal hal almaya başlayınca bu kez havaalanı taksicileri uyandı ve yanımıza otelcileri de alalım bunlara bir çözüm bulalım yerine, UBER’cilere dayak atmaya başladır. Bu sırada bunlardan haraç alan TURSAB topa hiç girmedi, arada bu işi hakkı ile çok profesyonel yapan kişileri bile manipüle edip televizyonlarda ifşa ettiler. TURSAB yine sesini çıkarmadı. Taki UKOME diye bir birim işin en kolay yolu nedir, TÜRK usulü ‘çözemiyorsan yasakla’ yöntemini uygulayınca, ‘RANT AĞALARI’nın musluğu kapanınca, bu kez TURSAB şarladı. Bütün mesele budur.

Dikkat ettiyseniz bu yazı boyunca “tüketici” ve “vatandaş” kelimesi vatandaşın yararına olan kısımları, Turizmde PAYDAŞların yararına olabilecek kısımları hiç yazamadım. Çünkü bu ülkede yapılan tüm yatırımların, öncelikle RANTÇILARIN yararına olduğunu her Türk vatandaşı iyi bilir.

booking.com’u yasaklatan ve birçok otelciyi mağdur eden birçok otelin kapanmasına sebep olan bu (eski TURSAB) arkadaşlar, mesele kendi rantlarına gelince birazcık haksızlığa uğradıklarını söylüyorlar. Ben de soruyorum: Bütün bunların süreci yaklaşık 3 yıldır devam ediyor. Bu zaman zarfında siz hangi ülkedeydiniz?

Bir hazin durum daha var, değinmeden geçemeyeceğim. Resmi gazetede UKOME kimlerden oluşuyor girip baktım, bu konu ile uzaktan yakıdan ilgisi olmaya herkes var ama turizmciler yok.

MADDE 17 – (1) UKOME, büyükşehir belediye başkanı veya görevlendireceği kişinin başkanlığında;

             a) Büyükşehir belediye başkanınca, belediyenin ulaşım ve yatırımlarla ilgili daire ve işletmeleriyle bağlı kuruluşlarından en az şube müdürü seviyesinde görevlendireceği en fazla on kişinin,

             b) Milli Savunma Bakanlığı temsilcisinin,

             c) Jandarma Genel Komutanlığı temsilcisinin,

             ç) Emniyet Genel Müdürlüğü temsilcisinin,

             d) Sınırları içersinde deniz bulunan büyükşehirlerde, Sahil Güvenlik Komutanlığı temsilcisinin,

             e) Sınırları içersinde deniz bulunan büyükşehirlerde, Denizcilik Müsteşarlığı temsilcisinin,

             f) Karayolları Genel Müdürlüğü temsilcisinin,

             g) Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü temsilcisinin,

             ğ) Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğü temsilcisinin,

             h) Demiryollar, Limanlar ve Hava Meydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü temsilcisinin,

             ı) Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü temsilcisinin,

             i) Kendi belediyelerini ilgilendiren ve belediyelerinin yetki alanı içerisinde oluşan ve o belediyenin sınırları içerisinde başlayıp biten ulaşım konularında ilçe ve ilk kademe belediye başkanları veya görevlendirecekleri bir üyenin, katılımından oluşur.